Vruchtgebruik en naakte eigendom: wat met de erfenisrechten?

Vruchtgebruik en naakte eigendom: wat met de erfenisrechten?
Bij het overlijden van één van hun ouders moeten kinderen successierechten betalen op hun deel van de naakte eigendom van het ouderlijk huis. Kan je deze erfenisrechten echter omzeilen door als ouders het vruchtgebruik aan te kopen en als kinderen de naakte eigendom?

Het traditionele scenario: erfenisrechten op naakte eigendom

Een getrouwd koppel met kinderen is eigenaar van een woning. Wanneer een van beide ouders komt te overlijden en er geen huwelijkscontract of testament is, krijgt de overlevende ouder het vruchtgebruik over het huis. De naakte eigendom van het onroerende goed gaat dan over op de kinderen, die hierop successierechten moeten betalen.

Aankoop vruchtgebruik en naakte eigendom

Ouders hebben ook de mogelijkheid om een onroerend goed aan te kopen in vruchtgebruik en hun kinderen de naakte eigendom te geven. Op die manier behouden de ouders het genot tot hun overlijden, maar is het onroerend goed wel al doorgegeven aan de volgende generatie. Dit lijkt een financiële constructie voor de kinderen, maar onder bepaalde voorwaarden moeten dan toch erfenisrechten worden betaald. De wetgeving vermoedt in zulk geval namelijk dat het onroerend goed zich in volle eigendom in de nalatenschap van de ouders bevindt op het moment van hun overlijden, en dit door de kinderen als legaat werd verkregen. In dat geval moeten volgende voorwaarden wel vervuld zijn:
  • Het gaat om een gezamenlijke verkrijging van het onroerend goed door de ouders (overledenen) en de naakte eigendom door de kinderen (erfgenamen). Wanneer het onroerend goed verkregen werd via een schenking of erfenis moeten er geen successierechten betaald worden.
  • De begunstigde persoon moet erfgenaam, legataris of begiftigde zijn van de overleden ouder.
Het verkrijgen van het vruchtgebruik is in principe op naam van beide echtgenoten bedongen. In dat geval moeten zowel bij het overlijden van de vader als de moeder successierechten betaald worden (telkens voor de helft). Het betalen van successierechten kan in dit geval alleen vermeden worden als de naakte eigenaars (de kinderen) kunnen aantonen dat ze bij de oorspronkelijke aankoop van het onroerend goed hun deel mee hebben betaald.

Meer artikels over Financieel en juridisch