Bouwknopen & EPB

Bouwknopen & EPB
Vanaf 1 januari 2011 is het verplicht om bouwknopen in rekening te brengen bij de berekening van het K-peil en het E-peil voor gebouwen waarvoor de EPB eisen voor nieuwbouw gelden en waarvoor een stedenbouwkundige vergunning wordt aangevraagd of een melding wordt gedaan vanaf 1 januari 2011. Maar wat zijn bouwknopen precies? Welke soorten bouwknopen bestaan er? En hoe worden ze opgenomen in de EPB verslaggeving?

Soorten bouwknopen

Lineaire bouwknopen zijn plaatsen waar twee scheidingsconstructies van het verliesoppervlak samenkomen. Scheidingsconstructies van het verliesoppervlak zijn constructiedelen die de scheiding vormen tussen binnenomgeving enerzijds en de buitenomgeving, de grond, kruipruimte of onverwarmde kelders en aangrenzende onverwarmde ruimtes (zoals een garage, stal, niet-geïsoleerde berging…). Scheidingsconstructies die palen aan een ander beschermd volume (het huis van de buren) zijn geen scheidingsconstructies van het verliesoppervlak. In mensentaal zijn lineaire bouwknopen dus lijnvormige onderbrekingen aan de bouwconstructie of lijnvormige onderbrekingen in de isolatie van een of meer scheidingsconstructies. Dit zijn bijvoorbeeld plekken waar twee scheidingsconstructies in de woning samenkomen, zoals muurisolatie en funderingsplaat, dakisolatie en muurisolatie of muurisolatie en het buitenschrijnwerk. Een ander voorbeeld zijn de plaatsen waar de isolatielaag onderbroken of verminderd wordt door een regenpijp of een stalen profiel. Puntbouwknopen zijn de puntvormige onderbrekingen van een scheidingsconstructie van het verliesoppervlak. Concreet zijn dit bijvoorbeeld de spouwankers of de afstandhouders tussen de glasplaten van de ramen, omdat deze balken in contact met de buitenomgeving de isolatielaag doorboren. Hier is de U-waarde van de scheidingsconstructie van belang.

Wat is geen bouwknoop?

Er zijn bouwknopen die niet als dusdanig beschouwd worden omdat hun invloed op het warmteverlies beperkt is of omdat hun invloed al mee verrekend is in de energieprestaties van de woning. Concreet gaat het over verschillende situaties:
  • Onderbrekingen eigen aan de scheidingsconstructie
  • Doorboringen t.g.v. leiding doorvoeren
  • Snijding van twee of drie lineaire bouwknopen
  • In direct contact met de grond
  • Wanneer isolatielaag continu doorloopt
Hoewel deze bouwknopen niet als bouwknopen bestempeld worden en bijgevolg niet meetellen in de berekening van het K-peil van de woning, moet je ze wel zoveel mogelijk proberen te beperken. Ze zijn namelijk niet bevorderend voor de energiezuinigheid van de woning. Enkele voorbeelden van niet bouwknopen:
  • Houten stijlen en regels bij houtskeletwanden, kepers en gordingen bij dakspanten, …
  • Aansluitingen tussen glasplaten, afstandshouders en raamprofielen bij buitenschrijnwerk, …
  • Spouwankers en andere ankers of profielen van gevelsystemen
  • Doorboringen voor ventilatiekanalen, rookkanalen, regenwaterafvoeren, leidingen, …
  • Scheidingsconstructies in direct contact met de grond, zoals een binnenmuur op een vloerplaat boven volle grond, paalfunderingen onder een vloerplaat op volle grond,...

Bouwknopen optie B

Wat zijn EPB-aanvaarde bouwknopen?
EPB-aanvaarde bouwknopen zijn bouwknopen waarvan de detaillering geen aanleiding geeft tot ongeoorloofd warmteverlies en weinig tot geen invloed hebben op het E-peil en het K-peil. Deze worden bepaald via complexe berekeningen.
Hoe worden bouwknopen mee verrekend in de EPB-verslaggeving?
De EPB-verslaggever kan de bouwknopen op drie manieren verrekenen bij het berekenen van het K-peil.
  • Optie A is de gedetailleerde methode: de architect of EPB-verslaggever berekent alle lineaire en puntbouwknopen individueel.
  • Optie B is de methode van de EPB-aanvaarde bouwknopen: de ontwerper of verslaggever kiest er voor het rekenwerk te beperken en alleen de niet-EPB-aanvaarde bouwknopen individueel te berekenen.
  • Bij optie C wordt niets berekend en de ontwerper/verslaggever/bouwheer aanvaardt de forfaitaire toeslag. Bij deze berekening zijn vooral de U-waarden (isolatiewaarden) van alle constructieonderdelen van belang, omdat die een invloed hebben op het uiteindelijke E-peil van de woning.
U kan een uitgebreide en technische uitleg nalezen op de Vlaamse website over energie sparen.

Meer artikels over Sleutel-op-de-deur