Hedendaagse architectuur - Form denies function

Hedendaagse architectuur - Form denies function
Vincent Van Den Broecke is zaakvoerder van architectenbureau Blanco Architecten. Als architect heeft Vincent meer dan 10 jaar ervaring en behaalde hij het label van Energiebewust architect. Daarnaast heeft Vincent ook een diploma voor preventie-adviseur en houdt hij zich dagelijks bezig met ontwikkelingen op vlak van design & architectuur. In zijn eerste blogartikel werpt hij een kritische blik op tendensen in de hedendaagse architectuurvormgeving.

Hedendaagse architectuur, geïdealiseerde werkelijkheid?

Onder impuls van de (nieuwe) sociale media komt iedereen, die er aan deelneemt tenminste, in contact met een nooit aflatende stroom van informatie en impulsen. Deze haast ontembare hoeveelheid aan gegevens moet ons echter meer dan ooit aanzetten tot het aanscherpen van de eigen kritische blik. Niet alles wat blinkt is immers goud en ook op het vlak van architectuur dient dit gezegde misschien weer eens aangescherpt. Het moet mij, als architect, inderdaad van het hart dat te midden van de Californische villa’s, Thaise spa’s en luxehotels, infinity pools en Japanse minimalistische “bouwsels” - ontzettend architecturaal en inspirerend dat wel - er mij toch een tendens opgevallen is: architectuur en bijhorende fotografie zondigen tegen dezelfde regels als mode(fotografie) dat doet, namelijk het mooier en idealer voorstellen van de werkelijkheid.

Suicide Houses

In heel wat publicaties en foto’s treffen we immers, zoals ik het zelf noem, “Suïcide Houses” aan; geniale ruimtes en ruimtelijkheid, schitterende volumes en concepten die bepaalde woon- of bouwvormen in vraag durven stellen maar steeds met dezelfde ontbrekende elementen: borstweringen en leuningen… Trappen en vides worden niet meer afgeschermd en vormen zo letterlijk en figuurlijk valkuilen voor de gebruikers. Mijn inziens wordt een triest dieptepunt op dit vlak bereikt in “House T by Hiroyuki Shinozaki Architects” in Tokyo. Ik nodig u allen uit om dit project even op te zoeken en dan op volgende vragen te antwoorden: Moet dit werkelijk zo? Is dit soort van woning wel leefbaar, laat staan bruikbaar? Verstoort dit bepaalde en essentiële bouwonderdeel werkelijk het architecturale concept? Of hebben architecten wereldwijd grote moeite om er een architecturale/esthetische meerwaarde aan te geven? Dienen wij, architecten/ontwerpers, allemaal terug het werk van Victor Horta te bestuderen die mede daardoor uitblonk en internationale faam verwierf?

Architectuur als object

Bovendien worden de meeste gepubliceerde woningen en/of gebouwen gefotografeerd zonder meubilair, zonder sporen van hun bewoners en/of gebruikers. Gebouwen worden als dusdanig tot zuiver illustratief herleid en ontkennen zo in zekere zin hun bestaansreden. Een 2-dimensionale prent, een momentopname moet het 3D-denken van de architect weergeven vrij van alle “storende” elementen. De vraag moet dan ook gesteld hoe representatief deze weergave dan nog wel is? En meer nog wat ze dan wel bijbrengt? Architectuur, architectuurfotografie en -bloggers zijn zodoende bezig zich een eigen “Size Zero” – in de modewereld vertoont dit ideaal echter reeds de eerste barsten - aan te meten waarbij de pure vorm en de weergave ervan zich loskoppelen van de functie - Form denies function - en zich zo steeds verder verwijderen van hetgeen leef- en bruikbaar is. De inzet breekt met het opzet. Het gebruik van een gebouw, het bewonen van een woning worden zo ondergeschikt aan de architectuur zelf. De Primitieve Hut verliest zo zijn betekenis van schuilplaats – Vitruvius - en wordt een object. Tenzij wij allen bereid zijn te leven in een paviljoen of in een architecturaal concept kan dit niet de bedoeling zijn.

Pleidooi voor eerlijkheid

Dit is geen oproep tegen de grafische benadering (want een essentieel onderdeel van het architecturaal ontwerp) van ons toekomstig gebouwd erfgoed noch tegen het streven naar esthetische en/of architecturale puurheid maar wel een pleidooi voor enige zelfreflectie, voor eerlijkheid en echtheid in onze gebouwde omgeving, de manier waarop we ze weergeven en er mee omgaan. Een pleidooi dus voor volgend credo: Form confirms function. [gallery link="file" columns="2" orderby="title" include="23398, 23397, 23396, 23394"]   De projecten van Blanco Architecten kan je volgen op hun facebookpagina.